روزگار سخت یک کودک

تولد فرزند جدید، استرس مهمی برای خواهر یا برادر اوست و بروز برخی واکنشها در خواهر یا برادر نشان میدهد که در حال کنار آمدن با این استرس هستند. با تولد فرزند دوم، فرزند اول وارد دوران سخت و پیچیده سازگاری می شود. رابطه کودک نوپا با خواهر یا برادر جدید خود، رابطه ضد و نقیضی است چون اکثر کودکان به تولد خواهر و برادر جدید خود واکنش های مثبت و منفی نشان می دهند. همچنین تحقیقات نشان میدهد که پس از تولد فرزند دوم، تغییرات قابل توجهی در رابطه والدین با فرزند اول رخ می دهد. تعجبی ندارد که مادران به دنبال تولد فرزند دوم، وقت کمتری برای فرزند اول بگذارند و در عوض پدرها وقت بیشتری صرف فرزند اول می کنند. علاوه بر کم شدن زمانی که مادران صرف بازی و حرف زدن با فرزند بزرگتر خود می کنند، به این نکته باید اشاره کرد که پس از تولد فرزند جدید این فرزندان بزرگتر هستند که تعامل با مادر را شروع می کنند و تعاملات آنها با مادر عمدتا از نوع رودر رو شدن است. مادران نیز بنا به مصالح عملی بیش از پیش از فرزند بزرگتر خود توقع استقلال و پختگی دارند ضمن اینکه بعد از تولد فرزند جدید، امنیت خاطر کودکان خصوصا کودکان نوپا (کودکان ۲-۵سال) کم می شود هر چند که ماندگار یا موقتی بودن این کاهش امنیت هنوز مشخص نیست.
 
هر چند که ورود یک نوزاد جدید به خانواده اتفاقی شگفت انگیز و مهیج است اما تمام اعضای خانواده ممکن است چنین احساسی نداشته باشند. بچه نوپای خانواده احتمالا اوقات سختی را سپری خواهد کرد تا خود را با شرایط جدید و مهمان تازه وفق دهد. بسیاری از والدین از اثراتی که ممکن است ورود یک نوزاد بر روی برادر با خواهر بزرگترش داشته باشد احساس نگرانی می کنند. با در نظر گرفتن یکسری ترفندها که در ادامه بیشتر با آنها آشنا می شویم می توانیم به فرزند نو پای خود کمک کنیم تا با ورود نوزاد تازه راحت تر کنار بیاید: پس از تولد فرزند جدید مادران بنا به مصالح عملی بیش از پیش از فرزند بزرگتر خود توقع استقلال و پختگی دارند.
 

داشتن درکی درست از احساسات کودک نوپا

در حالی که والدین، پدر بزرگ ها و مادر بزرگها و خواهر و برادرهای بزرگ و نوجوان از تولد نوزاد جدید هیجان زده و خوشحال هستند بچه نوپای خانواده به احتمال فراوان چندان از این شرایط راضی نیست و هنوز با شرایط جدید سازگار نشده است. بچه نوپا در این وضعیت گیج و گنگ است و نمی فهمد چرا یک نوزاد اینجا حضور دارد و یا تا چه مدت قرار است اینجا باشد.
 حضور یک نوزاد در خانواده برای هر کسی یک وضعیت مهم است که نیازمند سازگاری خاصی است این وضعیت برای نوپایان که نمی دانند چطور باید نسبت به یک نوزاد واکنش نشان دهند پر رنگ تر است. به هر حال نکات فوق به نوپای شما کمک خواهد کرد که بهتر با نوزادتان کنار بیاید.
همچنین احتمالا مقداری حسادت هم خواهد کرد که لازم است والدین بدانند که این موضوع کاملا طبیعی است. فرزند نو پای شما عادت داشته که تنها کودک فامیل باشد و به همین دلیل صاحب قلمرو و مورد توجه بسیار بوده است. اما حالا احساس می کند که بوسیله این نوزاد تحت الشعاع قرار گرفته است و نسبت به توجهاتی که کاملا معطوف نوزاد شده احساس حسادت می کند. فهمیدن آنچه که فرزند نوپای شما با آن مواجه است و احساسی که او تجربه می کند به شما این امکان را میدهد که بهتر بتوانید به او کمک کنید تا با شرایط جدید و نوزاد تازه به دنیا آمده کنار بیاید.
 

به فرزند نوپایتان توجه مضاعفی داشته باشید

صد البته که نوزاد جدید قسمت عمده وقت شما را خواهد گرفت. هر چند ممکن است فرزند نوپایتان تا حدودی برای ورود این نوزاد آماده باشد اما هنوز هم محتاج توجه ویژه شماست نکته مهم دیگر این است که افراد زیادی برای دیدن نوزاد جدید به منزل شما خواهند آمد که بسیاری از آنها هدایایی به همراه خواهند داشت. بسیاری از والدین فهمیده اند که یک راه مناسب برای انکه کودکشان احساس کم توجهی نکند این است که تعداد زیادی هدیه بسته بندی شده از قبل تهیه کنند تا هنگام ملاقات فامیل از نوزاد این هدایا را به فرزند نوپایشان بدهند. برخی والدین حتی از هدایای نوزاد به فرزند شان میدهند که باعث آرامش خاطر فوق العاده ای در آنها می شود. منظور از هدیه چیزهای گرانقیمت نیست بلکه چیزهایی مانند مداد رنگی، کتاب داستان جدید و ... همگی هدایای مناسبی هستند.
 

با کودک نوپایتان همراهی کنید

وقتی که مشغول مراقبت از نوزاد هستید می توانید این زمان را با فرزند نوپایتان سهیم شوید. به عنوان مثال هنگام تغذیه نوزاد اجازه دهید فرزند نو پایتان کنارتان بنشیند و همراه شما به کتاب داستانش نگاه کند.
 

اجازدهید فرزند نوپایتان به شما کمک کند

یک روش فوق العاده برای کمک به فرزند نوپا برای راحت تر کنار آمدن با شرایط جدید این است که اجازه دهید در کارهای مربوط به نوزاد به شما کمک کند مثلا می توانید اجازه دهید پوشک نوزاد را برایتان بیاورد و یا شیشه شیر نوزاد را برایتان نگه دارد و هزارن کار کوچک و بی خطر دیگر. همچنین بیشتر اوقات نوزاد نقش منطقه ممنوعه فرزند نوپا را دارد به جای آنکه او را دعوا کنید که سرو صدا نکند و شلوغ بازی در نیاورد او را غافل گیر کنید و اجازه دهید که نوزاد را لمس کند و یا نگه دارد. این اقدام کمک میکند که ارتباط میان فرزند نو پا و نوزادتان کامل تر شود.
 
حضور یک نوزاد در خانواده برای هر کسی یک وضعیت مهم است که نیازمند سازگاری خاصی است این وضعیت برای نوپایان که نمی دانند چطور باید نسبت به یک نوزاد واکنش نشان دهند پر رنگ تر است. به هر حال نکات فوق به نوپای شما کمک خواهد کرد که بهتر با نوزادتان کنار بیاید.
 
منبع: روانشناسی کودک، بتول جعفری گلستان، چاپ دوم، نوید حکمت، قم 1396